Już 15 minut na łonie przyrody wspiera psychikę

Do 2050 roku aż 70 proc. ludzkości ma mieszkać w miastach. To może oznaczać wzrost częstości problemów psychicznych takich jak lęki czy zaburzenia nastroju – przypominają badacze. Tymczasem - wedle ich badań - już kwadrans spędzony na łonie przyrody pomaga poprawić stan psyche.

„Pracujemy nad przełożeniem uzyskanego przez nas efektu na bardziej intuicyjne wskaźniki, które byłyby przydatne dla decydentów. Chcemy wykorzystać nowy model InVEST skoncentrowany na zdrowiu psychicznym” – mówi dr Yingjie Li, główny autor badania opisanego na łamach magazynu „Nature Cities”.

„Na przykład możemy przeanalizować taki scenariusz: jeśli w mieście znajduje się obecnie 20 proc. terenów zielonych lub tyle jest pokryte drzewami, to ilu przypadkom zaburzeń psychicznych dałoby się zapobiec, gdyby ten odsetek wzrósł do 30 proc.? Będziemy też pracować nad uwzględnieniem szacunkowych oszczędności w kosztach opieki zdrowotnej wynikających z takich poprawy w obszarze miejskiej przyrody” – wyjaśnia specjalista.

Wspomniany model opracowany na Stanford University w ramach projektu Natural Capital Project (NatCap) wykorzystywany jest już w różnych częściach świata od określania korzyści płynących dla ludzi z naturalnych ekosystemów.

„Wcześniejsze badania wykazały silne powiązania między kontaktem z naturą a zdrowiem psychicznym” – mówi Anne Guerry współautorka artykułu.

„Jednak w większości badań nie można było wyciągnąć wniosków o związku przyczynowym, trudno je uogólnić, albo nie są zaprojektowane tak, by rozdzielać wpływ różnych typów przyrody. Ta analiza pomaga wypełnić tę lukę” – podkreśla ekspertka.

Nowa analiza obejmuje dane na temat blisko 6 tys. uczestników 78 terenowych badań.

Choć wszystkie typy przyrody miejskiej przynosiły korzyści psychice, naukowcy odkryli, że miejskie lasy były szczególnie skuteczne w redukcji objawów depresji i lęku. Okazało się przy tym, że młodzi dorośli czerpią jeszcze większe korzyści niż ogólna populacja. Jak podkreślają badacze, to istotne, ponieważ większość zaburzeń psychicznych pojawia się przed 25. rokiem życia.

Co może zaskakiwać, bierne spędzanie czasu na terenach zielonych było skuteczniejsze w redukowaniu problemów psychicznych, takich jak depresja, niż aktywny czas spędzony na łonie natury.

Jednocześnie oba rodzaje kontaktu z przyrodą były równie korzystne dla pozytywnych efektów, takich jak np. witalność mierzona pytaniami o to, jak bardzo ktoś czuje się żywotny, czujny i pełen energii.

Zaobserwowano także silniejsze efekty w krajach azjatyckich, gdzie fizjologiczne reakcje mogą być wzmacniane przez kulturowe skojarzenia z naturą, uwrażliwiające ludzi na jej pozytywne działanie.

Na podstawie wyników badacze twierdzą, że choć duże parki miejskie i lasy są niezwykle ważne, to równie istotne jest tworzenie niewielkich parków oraz sadzenie dodatkowych drzew przy ulicach. Korzystne mogą być także nawet dodatkowe okna z widokiem na tereny zielone czy ciche, wypełnione naturą przestrzenie.

Pomogą też programy społeczne oferujące bierny kontakt z przyrodą – na przykład medytacje prowadzone w parkach. To stosunkowo niedrogie sposoby na poprawę zdrowia publicznego – podkreślają badacze.

Dr Li twierdzi, że sam korzysta ze swojego odkrycia, np. chodząc do biura pieszo, w otoczeniu przyrody.

„Rozmawiam też o tym ze swoimi przyjaciółmi i zachęcam ich, aby zwracali uwagę na to, że nawet krótkie chwile spędzone wśród przyrody mogą zrobić różnicę. Ta praca pomogła mi dostrzec, że przyroda miejska jest dobra nie tylko dla miast – jest dobra także dla nas” – mówi. (PAP)

Autor: Marek Matacz

mat/ agt/